Cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo trên mạng xã hội dịp cuối năm

Mặc dù các cơ quan chức năng liên tục cảnh báo, tuy nhiên, thời gian gần đây, tội phạm lừa đảo trên không gian mạng có chiều hướng, diễn biến phức tạp. Với những thủ đoạn, chiêu thức tinh vi, nhiều người dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã trở thành nạn nhân của tội phạm lừa đảo trên không gian mạng.

Đầu tháng 12/2023, vợ chồng chị N.T.H ở thành phố Cẩm Phả đến Phòng Cảnh sát hình sự trình báo về việc bị đối tượng lừa đảo trên mạng chiếm đoạt hơn 500 triệu đồng. Theo chị H, thời gian rảnh chị thường tham gia vào các mạng xã hội và có kết nối với nhiều người dù không quen biết ở đời thực. Tháng 3/2023, từ lời mời và hướng dẫn của một người quen trên telegram, chị đã tham gia làm nhiệm vụ: like, chia sẻ, bình luận các mặt hàng thực phẩm trên website: “amthuc365” với nhiều tên miền khác nhau để nhận hoa hồng. Sau một vài lần được nhận lại tiền gốc với số hoa hồng thấp, nghe theo lời gạ gẫm của người bạn mới quen trên mạng xã hội kia, chị đã tăng số tiền đầu tư để nhận hoa hồng cao. Tuy nhiên, lời lãi đâu chẳng thấy, chỉ thấy hơn 500 triệu đồng trong tài khoản của chị đã mất tăm, còn website amthuc365 kia thì cũng không thể truy cập lại. Tiếc của và có phần xấu hổ vì cả tin, chị kể: Một 2 lần đầu tiền với số tiền một vài trăm thì thì họ chuyển lại cả tiền gốc và tiền hoa hồng đầy đủ. Nhưng khi chuyển số tiền nhiều hơn, thì họ lấy lý do mạng lỗi, máy chủ gặp sự cố yêu cầu chị chuyển nhiều thêm tiền để khắc phục. Và sau đó ngắt mọi kết nối.

Theo Thiếu tá Nguyễn Quốc Khánh, Điều tra viên, Phòng Cảnh sát hình sự, có những ngày bộ phận trực ban tôi tiếp nhận 3-4 đơn trình báo của công dân với số tiền hàng chục tỷ. Bị hại phần đông là người có thời lượng sử dụng mạng xã hội dài thông qua điện thoại thông minh. Đây là kênh rất dễ để các đối tượng tội phạm trên mạng tiếp cận tìm hiểu thông tin, thói quen của nạn nhân để có thủ đoạn lừa đảo. Có những nạn nhân có trình độ địa vị xã hội tuy nhiên khi bị lừa rồi vẫn không nghĩ được rằng mình lại là nạn nhân của chiêu trò lừa đảo trên mạng xã hội.

Từ đầu năm 2023 đến nay, chỉ riêng Phòng Cảnh sát hình sự đã tiếp nhận và khởi tố 17 vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền lên đến hàng chục tỷ đồng. So với cùng kỳ, số vụ có giảm nhưng số tiền nạn nhân bị chiếm đoạt và các thủ đoạn, tính chất các vụ việc ngày càng tinh vi. Qua các vụ việc cho thấy, do ý thức và kiến thức bảo mật của 1 bộ phận người dùng còn hạn chế, khiến không ít người đã trở thành nạn nhân của tội phạm lừa đảo khi để lộ thông tin cá nhân như: căn cước công dân, số tài khoản, mật khẩu, mã OTP hay mã số thanh toán... khi tham gia mạng xã hội, sử dụng Internet. Ngoài ra, đánh vào lòng tham, sự chủ quan, thiếu hiểu biết, một số người vẫn bị lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bởi các thủ đoạn kêu gọi đầu tư nhận hoa hồng cao, tham gia các gói du lịch, dịch vụ do tội phạm lừa đảo đã lập ra.

Điểm chung của thủ đoạn lừa đảo này là sau khi câu móc được con mồi, chúng sẽ để nạn nhân tham gia vào những hội nhóm với thành viên chủ yếu là đồng bọn và tiến hành thao túng tâm lý để nạn nhân thực hiện các yêu cầu; sau đó chiếm đoạt tài sản và cắt đứt liên lạc. Đặc biệt với công nghệ giả dạng âm thanh, hình ảnh, video, các đối tượng lừa đảo còn mạo danh người thân, cơ quan chức năng lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng phạm tội có sự cấu kết móc ngoặc xuyên quốc gia, hệ thống máy chủ được đặt ngoài biên giới, do đó việc điều tra thu hồi tài sản của công dân bị chiếm đoạt sẽ vô cùng khó khăn.

Thiếu tá Hạ Tiến Dũng, Đội Trưởng Đội Phòng ngừa, điều tra tội phạm xâm phạm sở hữu, Phòng Cảnh sát hình sự khắng định: Cơ quan Công an, Viện Kiểm sát hay Tòa án trong quá trình làm việc với công dân không thực hiện qua mạng xã hội, hay điện thoại, cũng không bao giờ yêu cầu người dân chuyển tiền vào tài khoản để làm tin. Thời gian cuối năm, nhu cầu tiêu dùng tăng cao. Thiếu tá Hạ Tiến Dũng đề nghị người dân chủ động tìm hiểu thông tin cảnh báo về các thủ đoạn của tội phạm lừa đảo đã được cơ quan chức năng khuyến cáo; tuyệt đối không cung cấp số tài khoản, mật khẩu, số OTP cho người lạ; không truy cập đường link lạ, không cài đặt phần mềm hoặc làm theo hướng dẫn, yêu cầu của các đối tượng trên mạng xã hội.